Bugün doktora öğrencilerimizle yürüttüğümüz bir çalışmadan küçük özetleri sizlerle paylaşmak istiyorum. Konu geçenlerde Sayın Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım’ın da gündeme getirdiği bulut bilişim konusu ile ilgili. Bakanın konu ile ilgili görüntü ve yorumlarına http://bit.ly/uJnG9B linkinden ulaşabilirsiniz. Bu konuda, Marmara Üniversitesi Bilişim Doktora Programı’nda çalışmalarını sürdüren Mira Elif Demirhan’ın daha detaylı incelemesinden bir kaç başlığı sizlere de aktarırken, kavramın, geleceğin önemli ve ideal modeli olarak tanımlandığını ama güvenlik ile alakalı bazı çekincelerin hala sürdüğünü de eklemek istiyorum.
Nedir bu “Bulut Bilişim?”
“…Temel anlamda, bulut bilişim kavramı, her ne kadar hem somut hem de soyut değerler için bir dijital banka olarak görülebilse de, gerek dijital iş gücünün merkezi mahiyetini ortadan kaldırması, gerekse de fiziksel herhangi bir mülkiyetin aksine paha biçilemeyecek yegâne varlığımız olan özlük ve anayasal haklarımızı kullanmamıza müdahale eden yapısı düşünüldüğünde, basit bir teknolojik gelişme veya yöntemsel yenilikle karşı karşıya olmadığımız anlaşılacaktır. Sağladığı olanaklarla ve bunların yanında getirdiği problemlerle bulut bilişim hem ürün ve hizmet kavramlarının tanımlarını sorgulamamıza sebep olmuş, hem de fikri ve sınai hakların idaresi ile ilgili düzenlemelerde dev açıklar meydana getirmiştir.
Bulut bilişim belki de modern iletişim bilimlerinin en önemli konularındandır. Bulut bilişim paylaşılan bir yapılandırılabilir bilişim kaynakları havuzuna, istek üzerine, kullanışlı ve aynı anda her yerde mevcut ağ erişimini sağlayan ve bunların yanısıra erişilebilirliği teşvik eden bir model olarak tanımlanmıştır. Bu erişimin hızlı olması ve servis sağlayıcısı ile minimum etkileşim sağlaması beklenmektedir. Bulut bilişim ile ilgili tanımlanan dağıtım modelleri ise aşağıdaki gibi dörde ayrılmıştır.;
Özel bulut: Bir şirket ya da organizasyonun sadece kendisi için kullandığı modeldir.
Topluluk bulutu: Belli bir amacı paylaşan ya da birlikte çalışan organizasyonların ortak bir altyapıyı paylaştığı modeldir.
Kamu bulutu: Çok büyük ölçekli bir alt yapıya sahip, kamuya kullanımına açık modeldir.
Hibrid bulut: Farklı kullanım amaçlarını karşılamak amacıyla iki ya da daha fazla modeli birleştiren modeldir.
Bulut bilişim bilgi teknolojilerini bir servis olarak sunan kapsamlı bir çözüm olarak tanımlanabilir, Paylaşılan kaynakları tıpkı elektrik şebekesinin elektriği dağıtması gibi paylaşan İnternet tabanlı bir bilişim modelidir. Bulutta bulunan bilgisayarlar birlikte çalışmak üzere yapılandırılmışlardır ve çeşitli uygulamalar da sanki tek bir sistemin üzerinden çalışıyormuş gibi bu kolektif bilgi işlem gücünden faydalanmaktadır. Kaynakların birleşmiş bir sanal bilgisayar gibi yapılanması, uygulamaların belirli bir yapılandırmaya ihtiyaç duymadan çalışmasını sağlamıştır. Hem iş hem de bilgi işlem dünyasının bulut bilişime yönelmesinin geçerli ve önemli nedenleri vardır. Bulut bilişime doğru oluşan paradigma kaymasının temel sebepleri şunlardır;
Düşürülmüş maliyet: Bulut bilişim dışarıdan alınması gereken kaynakların gerektiği zaman alınmasına ve kullanıldığı kadar ödeme yapılmasına imkan veren yapısıyla hem yatırım giderlerinde hem de işletme giderlerinde düşüş yaratmaktadır.
Personelin tam kullanımı: Bulut bilişim kullanımı, vasıflı personelin yazılımın ve donanımın idamesi için harcadıkları zamanı düşürerek, bu personelin uzmanlığının daha verimli kullanılmasını sağlamaktadır
Ölçeklenebilirlik: Bulut bilişim önceden taahhüt verilmesini gerektirmeden değişen ihtiyaçlara göre biçimlendirme ve boyutlandırma yapılmasına imkan sağlamaktadır.
Bulut bilişim aynı zamanda bilgilerimizi “bulutlardaki” sunucularda çalıştıran üçüncü şahıslara emanet etmek anlamına gelmektedir. Bulut bilişimin yapısıı itibarıyla, çoğu servis sağlayıcısının buluttaki tüm veriye erişim imkanı bulunmaktadır. Bu durum da servis sağlayıcısına yanlışlıkla ya da kasıtlı olarak elindeki bilgileri ortaya çıkartma olanağı vererek ortaya mahremiyet ve gizlilik sorunları çıkartmaktadır. Bulut sunucularına emanet ettiğimiz bilgilerimizle ilgili başka bir önemli soru da bilgilerimizin ne kadar güvende olduğudur. Bulut sunucularının veriyi fiziksel olarak tuttukları yerin güvenliği, bilgiye erişimi olan kişilerin veriye zarar verip vermeyecekleri, bir güvenlik ihlali durumunda ne olacağı gibi birçok olası sorun da bulut bilişim kullanıcılarını ilgilendirmektedir. Tüm bunlara bakarak yüzeysel bir bakış açısıyla bile henüz gelişmekte olan bir bilişim yöntemi olan bulut bilişimin son kullanıcı için temel bir takım avantajlar sağladığı ve yanında da bir takım dezavantajlar getirdiği gözlemlenebilir. Bunları basitçe ortaya koymak gerekirse avantajlar; bulutta çalışmaları sebebiyle daha az işlemci gücü gerektiren dolayısıya daha az maliyeti olan bilgisayarların desteklemesi, yine uzakta çalışan uygulamalar sayesinde elde hazır bulunan cihazdan daha çok verim alınabilmesi, limitsiz depolama kapasitesi ilüzyonu yaratması, yedekleme zorunluluğunu ortadan kaldırması, kişiye özel veriye her yerden ulaşım sağlaması ve araçtan bağımsızlık sunması olarak özetlenebilir. Dezavantajlar ise sürekli ve sabit internet bağlantısı gerektirmesi, yavaş bağlantılarda iyi çalışmaması, uygulamaların yeterli özelliğe sahip olmaması, bulut sağlayıcısının yeterli güvenliği sağlayamama olasılığı ve kişinin gizlilik ve mahremiyetinin sağlanamama olasılığı olarak açıklanabilir.
Bilginin ve işlem gücünün yanı başımızda bir bulut gibi hep bulunması ve mobil araçlarımızla bu buluta istediğimiz anda erişebilmek ideal bir iletişim modeli olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak bu sistemlerin geliştirilmesi için mobil bulut bilişim kavramı ve içerdiklerinin dikkatle tanımlanması ve tanımlanan yönde hareket edilmesi gerekir…”
Gerek lisans gerekse lisansüstü programlarda uzun zamandır karşılaştığım “hocam nedir bu “cloud”?, “bu bulut ne işe yarar?” sorularına kısa ve net cevaplar taşıyan bu derleme umarım bazı sorulara cevap vermiştir. Özellikle iPhone sahipleri IOS5 işletim sistemini kullanmaya başladıktan sonra bu sistemle ilgili daha detaylı bilgi sahibi oldular veya konuyu merak ettiler. İşte size Sayın Bakan’ınkine oranla biraz daha detaylı bir bulut bilişim özeti.
Son olarak ben de Mira’nın yazdıklarına birkaç yorumumu eklemek istiyorum. Birincisi, bulut bilişimin yaygınlaşması donanım ve bilgisayar firmalarını ciddi anlamda etkileyecektir, çünkü artık CPU’larımızı RAM’lerimizi ve ekran kartlarımızı 5-6 ayda bir değiştirme gereksinimi ortadan kalkacaktır, bunun yanısıra, bu kavram telekom firmaları arasında rekabeti artırarak, geniş bandı lüksten öteye artık ihtiyaç haline getirecek, veri merkezi (data center) yatırımlarının önemi artacak ve de her yerden, her zaman çalışma imkanı ile çalışma alışkanlıklarının değişmesi mümkün hale gelebilecektir.
İlk Yorumu Siz Yapın